Benieuwd naar het potentieel van product-service systemen (PSS) voor jouw organisatie?

Een voorbeeld van een productgericht PSS observeren we bij A.S. Adventure die klanten via de website advies geeft om producten – zoals wandelschoenen en tenten – te onderhouden en daarnaast ook was- en herstellingsdiensten aanbiedt aan hun klanten. Een ander voorbeeld is Kringwinkel Ateljee waar klanten hun kapotte elektrotoestellen kunnen laten herstellen. Deze productgerichte PSS faciliteren geen gedeeld gebruik maar zetten in op het aanbieden van product-gerelateerde diensten, zoals advies, onderhoud en reparatie, die de levensduur van producten mogelijk kunnen verlengen.Bij een gebruiksgericht PSS krijgt het product nog steeds een centrale rol maar de aanbieder blijft eigenaar van het product. Dit type PSS observeren we bij Green Deal deelnemers die inzetten op leasing van producten, zoals BattMobility en Leaseline. Daarnaast zijn er heel wat Green Deal deelnemers die focussen op verhuur van onder andere machines (bv. Wim Verhuur, Eurorent en Huurland), vervoersmiddelen (bv. Panta Club, Fietsbibliotheek Hasselt en GCS Campers), feestmateriaal (bv. Levi Party Rental en Eventa Rent) en babyspullen (bv. Babybarn, Strollo en Something Green). Het delen van producten – zoals auto’s, mobilhomes, ruimtes en gereedschap – staat dan weer centraal bij initiatieven zoals Dégage, Goboony, Cocom en Peerby.Enkel product pooling waar klanten simultaan gebruik maken van een product vinden we minder terug bij de deelnemers in de Green Deal Huren en Delen, al komen de investeringen van Zuidtrant in zonnepanelen op daken van publieke gebouwen in de buurt. Een voorbeeld van product pooling buiten de context van de Green Deal Huren en Delen is carpooling, zoals aangeboden op het matchmaking platform van BlaBlaCar.Als niet de producten of diensten maar de resultaten centraal staan in de communicatie omtrent het PSS, dan spreken we over resultaatsgerichte PSS. Bij de Green Deal deelnemers geeft Boels aan klanten te willen ‘ontzorgen’ door het beheer van hun machines als een service aan te bieden. Met andere woorden, klanten kunnen het onderhoud, de keuringen en eventuele reparaties outsourcen aan dit bedrijf. Een ander voorbeeld van een resultaatsgerichte PSS is het pay-per-service unit model dat we aantreffen bij Partago. Klanten kunnen er immers voor kiezen om per rit met de elektrische wagen te betalen. Tot slot kunnen organisaties ook inzetten op een functioneel resultaat in plaats van het aanbieden van bepaalde producten of diensten. Op hun websites zetten Booot en Porseleen – die eigenlijk instaan voor verhuur van respectievelijk sloepen en keukengerei – “heerlijk genieten!” en “plezier beleven zonder overvolle keukenkast” centraal.

De voorgenoemde PSS types – die ook worden gecombineerd door Green Deal deelnemers – worden vaak naar voor geschoven als bedrijfsmodellen met circulair potentieel. Dit omdat, afhankelijk van het gekozen PSS type, waardecreatie in meer of mindere mate wordt losgekoppeld van fysieke producten, met mogelijks lager grondstoffenverbruik als resultaat. Ook worden producenten en aanbieders gestimuleerd om hun blik te verruimen naar de volledige levenscyclus van een product, wat kan leiden tot het inzetten van kwalitatieve producten die lang meegaan en herstel- en/of demonteerbaar zijn.

Referenties

Carlborg, P., Snyder, H., & Witell, L. (2023). How sustainable is the sharing business model? Toward a conceptual framework. R&D Management.

Hazée, S., Delcourt, C., & Van Vaerenbergh, Y. (2017). Burdens of access: Understanding customer barriers and barrier-attenuating practices in access-based services. Journal of Service Research, 20(4), 4

41-456.

Tukker, A. (2004). Eight types of product–service system: eight ways to sustainability? Experiences from SusProNet. Business strategy and the environment, 13(4), 246-260.

Vlaanderen Circulair (n.d.). Product-service systems. Gevonden op 26/9/2023 via Product-service systems – Vlaanderen Circulair (vlaanderen-circulair.be).